Teknoloji harici mail adresimize gelen istekleri elimizden geldiği kadar cevaplamaya çalışıyoruz. Bu sefer bir ziyaretçimiz bize Geleneksel halk oyunlarımız nelerdir konusunda mail istemiştir. Mail olarak kendisine ilettik fakat sitemize de bu konuyu açarak diğer faydalanmak isteyenlerin olacağını düşündük.
Geleneksel halk oyunları nelerdir konusu oldukça uzun olduğu için elimizden geldiği kadar kısa tutmaya çalıştık. Sizlerinde ekleyeceği bir konu olursa bize yorum yazarak iletebilirsiniz. Yazımızda Geleneksel halk oyunları hangi şehire ait olduğunu bulabilirsiniz.
Başlıca Geleneksek Halk Oyunlarımız şöyle;
Hora: Trakya’da oynanır.
Zeybek: Ege, Güney Marmara, İç Batı Anadolu, Göller Yöresi, Batı Akdeniz’de oynanır.
Kaşık Oyunları: Konya Bölümü ve Antalya’nın doğu ilçelerinden itibaren Doğu Akdeniz çevresinde oynanır.
Horon: Orta ve Doğu Karadeniz’de oynanır.
Halay: Bozkır Halayları İç Anadolu’nun Doğusu, Doğu Halayları Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri, Çukurova Halayları Çukurova çevresinde oynanır.
Bar: Kuzeydoğu Anadolu ve iç Artvin’de oynanmaktadır.
Çiftetelli: İç Anadolu yöresinde çok tercih edilmektedir.
Sepetçioğlu Zeybeği: Kastamonu’ya has bir halk oyunudur. Yörenin en meşhur ve tercih edilen oyun türüdür. 4-6 kişi ile beraber oynanmaktadır.
Çırdak (Çıtırdak, Çığırdak): Kastamonu’nun kendine has bir oyun çeşitidir. Sadece erkekler oynamaktadır. Yapılan devinimler Spetçioğlu Zeybeğine beznemektedir. Kendisine has Türküsü bulunmaktadır.
Tekirdağ’da geleneksel halk oyunları olarak: Tekirdağ karşılaması, Kampana, Ali Paşa, Debreli Hasan, Kara Yusuf, Karaçalı, Kasap, Yeşillim, Lambada Şişesiz Yanmaz mı, Gülo, Nazife Hanım, Dumanda Bastı Dağları, Fasülye, Bahçelerde Börülce oyunları bulunuyor. Kadınların ise kendi aralarında oynadıkları Ahret ana, Oyna Padiş, Osman’ın Naciyesi, İlk Kocam Oyunu, Yüzük Saklamaca, Leylek Oyunu, Elmacı Kadın, Ana Beni Eversene halk oyunları bulunmaktadır.
Amasya’da geleneksel halk oyunları olarak Askere giden gençler için “Yelleme” oyunu sergilendir. Ayrıca Mahir Çavuş ve Sim Sİm denilen farklı geleneksel oyun türleri bulunmaktadır.
Balıkesir yöresinde ise Harmandalı, İkili Güvende, Toplu Güvende, Bengi, Baydan Nazmiye, Karyolamın Demiri, Akpınar, Hatçam, Azime, Bağ Yüzünün Çamları, Durnalar, Tüllek (İğde Dalı), Demirciler, Ağır Hava, Koca Arap, Kemeraltı, Doğanlar Zeybeği, Sekme,Kayalcanın Taşları, Mendili Oyaladım, Karşılama, Şerifem, Aşağı Yoldan,Tünleme, Mende, Yörük Dağı, Ninna, Suda Balık Oynuyor, Sarı Karınca, Köroğlu, Aldı Dereleri, Koybatın Dereleri, Dursunbeyin Hanları, Şıngır, Edremit Güvende, Yılanı Yılanı, Savaştepe Zeybeği, Bandırmalı Güzelim, Alay Havası, İsmailler Zeybeği, Koca Kuş, Koca Ceviz, Dada Zeybeği, Entarisi Damgalı, Oğlanın Adı Hakkı, Ergama, Sabai Güvende, Tabancalı, Kozak Dağının Çamları, İsmailli, Yanık Hatçem oyunları oynanır. Ayrıca sadece kadınların oynadığı Akpınar, Hatçam, Mende, Azime, Durnalar, Demirciler, Tüllek (İğde Dalı), Mendili Oyaladım, Yörük Dağı, Ninna, Suda Balık Oynuyor, Bandırmalı Güzelim, Kozak Oyunu, Entarisi Damgalı, Oğlanın Adı Hakkı, Ergama, Sarı Karınca geleneksel halk oyunları bulunuyor.
Adıyaman Geleneksel Halk Oyunları çeşitleri;
Sal Oyunu: Fırat Nehrinde salla geçen düğün alayını konu alır.
Düz Oyun : Fırat kenarındaki köyün birinde yaşayan adamın kızına aşık olan, fakat kızı alamayan ve sevdasından hastalanan bir gencin serüvenini konu alır.
Oyuna Davet: Düğünlerde gençlerin birbirlerini oyuna davet etmelerini konu alır.
Hasat Oyunu : Ailece ekin biçen ve hasattan sonra yakınlarını ziyaret eden ve şölen düzenleyen çiftçi ailesini konu alır.
Kımıl Oyunu: Kımıl (Süne) haşerenin ekinlere zarar vermesi sonucu meydana gelen kıtlığı ve halkın kımılla mücadelesini konu alır.
Göçer Oyunu: Hayvancılıkla uğraşan köylülerin yaz aylarında yaylalara göç etmelerini ve burada başlarından geçenleri konu alır.
Helle Can : Helle adlı bir bey kızı ile rüyasında gördüğü ve daha sonra var olduğunu öğrendiği Can adlı gencin evlenerek mutlu olmalarını konu alır.
Ağırlama: Düğünlerde yaşlı, ve hatırı sayılır kimselerin ağır ve gösterişli bir tempo ile oynadıkları oyunu konu alır.
Hallaç Oyunu: Pamuk atmaya gittiği evin kızına aşık olan bir hallacın serüvenini anlatır.
Türkan Oyunu: Sevdiği gencin dışında birine verilen Türkan adlı bir kızın yolda müsaade alarak iki rekat namaz kılıp o esnada ölmesi olayını konu alır.
Dıng Oyunu : Güzel ve güçlü bir kızın dıng dıng şeklinde ses çıkararak bulgur dövmesi sırasında aşık olan gencin hikayesini konu alır.
Barış Oyunu: Birbirilerine düşman aile ya da aşiretlerin barışmalarını konu alır.
Kaynana Oyunu: Düğünde kaynananın gelinin önünde eline Çömçe (Kepçe) ve ayna alarak oynamasını konu alır.
BAR : Toplu olarak ve genellikle düz dizi ya da yarım ay biçiminde, oyuncuların birbirlerine tutunarak oynadıkları disiplinli grup oyunlarına bar denir.Genellikle Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde icra edilen bir oyun türüdür. Erzurum, Kars, Ağrı, Artvin, Gümüşhane, Bayburt, Erzincan…
HORA : Bu oyun Bar ve Halaylar gibi el ele ya da kol kola tutuşularak disiplinli bir biçimde ve dizi halinde oynanmaktadır. Genellikle Trakya’da, kısmen de Marmara’nın doğu ve güneyinde görülen bir oyun türüdür.Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale şehirlerinde daha fazla görebilirsiniz.
KARŞILAMA: Genellikle Trakya’da, kısmen de Marmara’nın doğu ve güneyinde görülen bir oyun türüdür.Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, İzmit, Adapazarı, Çanakkale,Bursa, Bilecik…
KAŞIK : Ellerinde ritim aracı olarak tahta kaşıklar bulundururlar.Güney Anadolu’nun Akdeniz’e uzanan kesimleri genellikle kaşıklı oyunlar bölgesi olarak gösterilir.Eskişehir , Afyon, Kütahya, Bilecik, Kırşehir , Konya, Mersin,Antalya, Bolu, Bursa…
BENGİ : Marmara Bölgesinin güneyinde genellikle Balıkesir dolaylarında görülen bir oyun türüdür.Balıkesir, Manisa, Bursa, Çanakkale…
MENGİ : Ege bölgesi ve Akdeniz Bölgesinin bazı illerinde bu oyun türüne rastlamak mümkündür.
TEKE ZORTLATMASI : Bu tür de yine Türkiye’nin batı ve güney bölgelerinde oynanır.Antalya, Isparta, Alanya v.b
SEMAH : Genellikle Türk-Alevi topluluklarının özel ayin ve toplantılarında kendi aralarında yaptıkları törenlerle ilgili oyunlardır.Türkiye’nin hemen hemen her yerinde semahlara rastlamak mümkündür.
ZEYBEK: Genellikle tek kişi yada iki kişi tarafından oynanan, bazı yörelerde ekipli olarak oynanan bir halk oyunudur. Genel olarak ege bölgesinde rastlanır. Aydın, İzmir , Muğla, Denizli, Bilecik, Eskişehir , Kütahya,Çanakkale, Kastamonu, Uşak, Manisa, Balıkesir , Burdur şehirlerinde yapılan düğünlerde daha fazla görebilirsiniz.
HALAY: Toplu olarak yapılan bir oyun türüdür. Her bölgenin kendine göre farklı halay çeşitleri bulunuyor. Her bölgede halay çekilsede Bitlis, Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Kahramanmaraş,Gaziantep, Erzurum, Erzincan, Sivas, Mardin, Muş, Yozgat,Çorum, Adana, Ankara, Siirt, Hatay, Tokat, Şanlıurfa gibi şehirlerde daha fazla görebilirsiniz.Ege bölgesinde 1-2 kere halay çekilir ama yazdığımız şehirlerde düğünlerde halay’ın daha fazla tercih edildiğini görebilirsiniz.
HORON: Evet bu oyun türünü her yerde göremezsiniz. Doğu Karadeniz kıyılarında kemençe veya davul eşliğinde icra edilir Trabzon, Samsun, Artvin, Ordu, Rize
