Gömülü Sistemler Nedir? Nerelerde Kullanılır?
Gömülü bir sistem, belirli bir işlev için veya daha büyük bir sistem içindeki belirli işlevler için tasarlanan, yetenek veya programlanabilir olarak sabitlenmiş bilgisayar donanımı ve yazılımının bazı birleşimleridir.
Endüstriyel makineler, tarım ve proses endüstrisi cihazları, otomobiller, medikal ekipmanlar, kameralar, ev aletleri, uçaklar, otomatlar, oyuncaklar ve mobil cihazlar, gömülü bir sistem için mümkün olan tüm konumlardır.
Gömülü sistemler, bilgi işlem sistemleridir, ancak kullanıcı ara birimi (UI) içermeyebilir – örneğin, gömülü sistemin tek bir görevi gerçekleştirmek için tasarlandığı aygıtlarda – karmaşık grafik kullanıcı ara birimleri (GUI) gibi mobil cihazlar. Kullanıcı ara yüzleri düğmeler, LED’ler, dokunmatik ekran algılama ve daha fazlasını içerebilir. Bazı sistemler uzak kullanıcı ara yüzlerini de kullanır.
Gömülü Sistem Donanımı
Gömülü sistemler mikroişlemci veya mikro denetleyici tabanlı olabilir. Mikro denetleyiciler kendi kendine yeten sistemler olarak tasarlanmıştır.
Mikro denetleyiciler sadece bir CPU değil, aynı zamanda flash bellek, RAM veya seri iletişim portları gibi bellek ve çevre birimleri içerir .
Mikro denetleyiciler tam olarak (düşük bilgisayar gücünde ise) sistem uyguladıkları için, genellikle daha karmaşık görevlerde kullanılırlar. Mikro denetleyiciler, örneğin, diğerleri arasında araçların, robotların, tıbbi cihazların ve ev aletlerinin operasyonlarında kullanılır. Mikro denetleyici kabiliyetinin yüksek ucunda, RAM, sistem hızı ve benzerleri açısından kesin bir tanımlama bulunmamakla birlikte, çip üzerine sistem terimi (SoC) sıklıkla kullanılır.
Yerleşik pazarın 2013’te 140 milyar doları aştığı tahmin ediliyor ve birçok analist 2020 yılına kadar 20 milyar dolardan daha büyük bir pazar öngörüyor. Gömülü sistemler için yonga üreticileri Apple, IBM, Intel gibi bilgisayar dünyasının birçok ana gövdesini içeriyor. Texas Instruments, ama aynı zamanda saha dışındakilere daha az aşina olan sayısız şirket. Bu alandaki son derece etkili bir satıcı, bir İngiliz erken bilgisayar üreticisi olan Acorn’un büyümesi olarak başlayan ARM’di. RISC diğer şirketler tarafından lisans altında üretilen ARM çip, mimarisini tabanlı yaygın cep telefonları ve kullanılmıştır PDA’lar ve yarıştığı birimlerin milyarlarca gömülü dünyada en yaygın SoC kalır.
Gömülü Sistem Yazılımı
Tipik bir endüstriyel mikro denetleyici, tipik bir kurumsal masaüstü bilgisayarla karşılaştırıldığında oldukça belirsizdir ve genellikle daha basit, az bellek kullanan bir program ortamına bağlıdır. En basit cihazlar çıplak metal üzerinde çalışır ve çip CPU’nun makine kod dili kullanılarak doğrudan programlanır.
Ancak; çoğu zaman gömülü sistemler, özellikle gerçek zamanlı işletim ortamlarının sunulması gereken , işletim sistemine veya gömülü kullanıma uygun dil platformları kullanır . Tasarımcılar, SoC’lerde bulunanlar gibi daha yüksek çip kabiliyet seviyelerinde, sistemlerin genellikle yeterince hızlı olduğuna ve “gerçek zamana yakın” yaklaşımların uygun olduğu reaksiyon süresinde küçük değişimlere karşı toleranslı görevlere giderek daha fazla karar verdiler. Bu durumlarda, Linux işletim sisteminin çıkarılmış sürümleri yaygın olarak dağıtılır, ancak Embedded Java ve Windows IoT dahil olmak üzere gömülü sistemler üzerinde çalışmak üzere ayrıştırılmış başka işletim sistemleri de vardır.
Genellikle, programların ve işletim sistemlerinin gömülü cihazlarda saklanması, flaş veya yeniden yazılabilir flash bellekten birini kullanır.